piątek, 8 lutego 2013

I & I Part 4 - Australijskie banknoty

Temat, który chyba każdego zainteresuje, szczególnie że banknoty o których będzie mowa są jedyne w swoim rodzaju i pomimo iż na świecie jest więcej niż jeden kraj, który posiada banknoty polimerowe to i tak są one interesujące i mają ciekawą historię.
 

 
Na przełomie lat 70. i 80. pojawiła się koncepcja stworzenia banknotów alternatywnych wobec papierowych - będących trudniejszymi do podrobienia, wodoodpornymi i wytrzymalszymi niż klasyczne "papierki". Pierwsze próby produkcji podjęto w latach 80-tych.
Firma "DuPont" wynalazła materiał "TYVEK"® i oddała go na potrzeby "American Bank Note Company", pod patronatem którego w latach 1982-1983 na Haiti wprowadzono nowe banknoty.
 

 
28 czerwca 1983 roku wprowadzono również nowe banknoty na Kostaryce
 
 
Niestety rezultaty nie były zadowalające. Problemem był spływający tusz oraz szybkie "blaknięcie" banknotów. Duży udział miał w tym klimat tropikalny. Banknoty zostaly szybko wycofane i zamienione na swoje papierkowe odpowiedniki. W 1996 roku banknoty z Haiti pojawiły się w bankach w formie banknotów kolekcjonerskich.
W tym samym czasie z podobną inicjatywą wyszły władze wyspy Man (terytorium zależne Wielkiej Brytanii) stosując plastik "BRADVEK"®, na który licencje odkupiły od współpracującej z ABNC angielskiej firmy "Bradbury Wilkinson". Wyprodukowano tylko jeden wzór banknotu, jednak rezultaty wciąż nie były zadowalające. Poszukiwania trwały.
Wyprodukowany banknot wycofano w 1988 roku.
 
 
Przełom nastąpił 28 stycznia 1988r. w Australii, kiedy to powstał pierwszy polimerowy banknot wykonany przez Reserve Bank of Australia przy współpracy z Commonwelth Scientific and Industrial Research Organisation z materiału o nazwie "GUARDIAN".
Był to banknot o nominale $10 został wyprodukowany z okazji 200 rocznicy odkrycia Australii.
 

 
Po raz pierwszy użyto przeźroczystego okienka i hologramu zabezpieczającego co czyniło banknot trudnym do sfałszowania. Wraz z pojawieniem się nowego, wytrzymałego materiału nastąpił gwałtowny rozkwit "sztuki" tworzenia polimerowych banknotów. Wprowadzono liczne zabezpieczenia m.in.: znaki wodne, numery seryjne, mikrodruki, paski ochronne (magnetyczne, fosforyzujące, fluoroescencyjne), hologramy, filtry dyfrakcyjne, druk kątowy, przeźroczyste okienka. Reserve Bank of Australia nawiązał współpracę z firmą "Innova Films" tworząc spółkę Securenty Ltd. Stała się ona wyłącznym producentem i importerem materiału "GUARDIAN".
 
W tej chwili z jej usług korzystają następujące kraje:
 
Australia, Bangladesz, Brazylia, Brunei, Chile, Chiny, Indonezja, Irlandia Północna, Kuwejt, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Nepal, Papua Nowa Gwinea, Rumunia, Samoa Zachodnia, Sri Lanka, Tajlandia, Tajwan, Wietnam, Wyspa Man, Wyspy Salomona i Zambia.
 
Banknoty papierowe w Australii:
 
Banknot $1 wydany w 1966 roku. Na przedniej stronie znajduje się wizerunek Królowej Elżbiety II, z drugiej strony jest sztuka Aborygenów Davida Malangi oraz innych artystów. W 1984 roku banknot zastąpiono monetą o tym samym nominale.
 
Banknot $2 po raz pierwszy wydany w 1966 roku i zastąpiony monetą o tym samym nominale w 1988 roku. Na przedniej stronie widnieje wizerunek John'a MacArthura, który przyczynił się do stworzenia Australijskiego przemysłu wełnianego, po drugiej stronie banknotu William James Farrer, który pracował w celu poprawienia jakości pszenicy uprawianej w Australii.
 
Banknot $5 wydany po raz pierwszy w 1967 roku.
Na przednije stronie jest widoczny Sir Joseph Banks, kótry był przyrodnikiem i płynął na statku razem z Kapitanem Jamesem Cookiem do Botany Bay w 1770.
Po drugiej stronie jest widoczna Caroline Chisholm, która swoją praca chciała poprawić warunki dla imigrantów, pomagała znajdywać pracę oraz pomagała dziewczętom szukać schronienia, a także ułatwiała rodzinom przeniesienie do Australii.

Banknot $10 wydany w 1966 roku.
Na przedniej stronie widnieje Francis Greenways, który był architektem - jego prace można zobaczyć w pobliżu Sydney.
Po drugiej stronie jest widoczny Henry Lawson, który jest zanym Australijskim poetą.

Banknot $20 również wydany w 1966 roku.
Na przedniej stronie widać Sir Charles'a Kingsford'a Smith'a. Sir Charles pobił rekord czasu potrzebnego na przelot z Sydney do Londynu. Dokonał tego w 12 dni i 18 godzin.
Po drugiej stronie widać Lawrence'a Hargarve'a, który interesował się i studiował latanie, lot człowieka, eksperymentował z modelami latawców i silników.
 

 
 
 
 
 
Banknot $50 wydany po raz pierwszy w 1973 roku.
Na przedniej stronie widnieje Howard Walter Florey, który w 1945 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny za odkrycie penicyliny.
Po drugiej stronie jest Sir Ian Clunies Ross - weterynarz i naukowiec, który został przewodniczącym Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (Współnoty Naukowców i Organizacji Badań Przemysłowych). 

 
Banknot $100 został wydany w 1984 roku.
Na przednije stronie widnieje Sir Douglas Mawson, który prowadził wyprawy na Antarktydę, interesował się fizyką i geologią.
Po drugiej stronie widać John'a Trebutt'a, który był pionierem Australijskiej astronomii i odkrył komety. 
 


 
 Nowe Australijskie banknoty polimerowe:
 
Banknot o nominale $5 został wyprodukowany  lipca 1992 roku nakładem 119 mln.
Na przedniej stronie Królowa Elżbieta II, po drugiej stronie widać nowy i stary Parlament. W momencie budowania konstrukcji budynku, był to najdroższy budynek na świecie, kosztował ponad 1.1 biliona dolarów.

 
Kolejny banknot o tym samym nominale, do użytku wprowadzony 24 kwietnia 1995. Różni się od poprzedniego paskami w lewym dolnym i górnym rogu. Wizerunki po obu stronach są takie same.


 
Banknot $5 okolicznościowy wyprodukowany 1 stycznia 2001 roku nakładem 121 mln. na 100-lecie Współpracy Brytyjskiej.
Na przedniej stronie jest Sir Henry Parkes, odegrał główną rolę w przerwaniu transportu więźniów do Australii. Był zwolennikiem reform edukacji, wolnego handlu i imigracji. Wprowadził ustawy dla szkół i szpitali, zapewnił kontrolę rządu, nadzorowanie i powoływanie wykwalifikowanych pielęgniarek.
Na drugiej stronie jest Catherine Helen Spence, przewodniczyła kobietom w sprawach publicznych na przełomie XIX i XX wieku w Australii. Poszukiwała równości szans dla kobiet w tym kraju, broniła praw kobiet, lobbowała większe świadczenia opieki społecznej i opowiedziała się za bardziej demokratycznym systemem wyborczym.


 
Banknot $10 wyprodukowany 1 listopada 1993 roku.
Banknoty dodrukowane w latach 2002-2003 różnią się od pozostałych tym, że pod portetami umieszczono nazwiska osób, które te portrety przedstawiają.  
Na przedniej stronie jest Andrew Barton "Banjo" Patterson, w 1885 roku Patterson zaczął publikować w lokalnej gazecie The Bulletin w Sydney swoje wiersze pod pseudonimem "The Banjo". Tak nazywał się jego ulubiony koń.
Po drugiej stronie jest Dame Mary Gilmore, jej pasją były reformy społeczne, poświęciła się karierze nauczyciela.  


 
Banknot $20 wyprodukowany 31 października 1994 roku.
Na przedniej stronie widać Mary Reibey, została skazana za kradzież konia w Stafford 21 lipca 1790 roku. Podczas aresztowania była ubrana jak chłopiec i przedstawiała się jako James Burrow, jednak podczas procesu jej tożsamość została ujawniona. Została skazana i w wieku 13 lat przetransportowana do Nowej Południowej Wali. Przybyła do Sydney w 1792 roku, była bardzo wytrwała i przedsiębiorcza, stała się sławna (wręćz legendarna) w kolonii jako businesswoman.
Na drugiej stronie widać John'a Flynn'a, mimo wielu niepowodzeń i sprzeciwów, jego wizje stały się rzeczywistością. Szybko udowodnił potrzebę opieki medycznej dla mieszkańców rozległego buszu australijskiego. Pierwszy lot Lotniczej Służby Medycznej odbył się w 1928 roku z Cloncurry. Tam też znajduje się Muzeum upamiętniające założenie Flying Doctor Royal Service. Linie lotnicze Qantas postanowiły nazwać jednego ze swoich Airbusów A380 jego nazwiskiem w uznaniu jego wkładu w rozwój przemysłu lotniczego.


 
Banknot $50 wyprodukowany 4 października 1994 roku.
Na przednije stronie jest David Unaipon. Stworzył i opatentował i zmodyfikował rękojeść do ścinania. Studiował "mitologie Aborygenów" . Miał obsesję na punkcie poprawnego mówienia w języku angielskim. Był również uznanym autorytetem w dziedzinie balistyki.
Po drugiej stronie jest Edith Cowan była pierwszą kobietą wybraną do Australijskiego Parlamentu w Zachodniej Australii w 1921 roku.


 
Banknot $100 produkowany w latach 1996-1999. Do użytku wprowadzony 15 maja 1996 roku.
Na przedniej stronie jest Helen Porter Mitchell, swego czasu była najlepszym sopranem na świecie. Kilka lat póxniej przyjęła pseudonim sceniczny, który zagraniczna publiczność miała łatwo zapamiętywać. Hellen, przydomek "Nella", wybrała nazwę która zawsze przypominała jej o rodzinnym mieście Melbourne w Australii - Melba.
Po drugiej stronie jest John Monash, był jednym z największych australijskich dowódców wojskowych. 12 sierpnia 1865 otrzymał tytuł szlachecki na polu bitwy od króla Jerzego V, po raz pierwszy Brytyjski monarcha uhonorował kogoś w taki sposób. Był jednym  z głównych organizatorów dorocznych obchodów Dnia ANZAC. Z szacunku dla jego usług do edukacji Monash Univeristy w Melbourne został nazwany jego imieniem w 1958.

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz